TASAVVUF ve SUFİLER

Ana Sayfa

Editörden

Kavramlar

Kişilikler

Güncel

Kütüphane

Linkler

Fotoğraflar

ZiyaretçiDefteri

İstatistikler

 

 

Azîz  Mahmûd  Hüdayi [K.S.]'nin

Belgıradlı Ali Efendiye Gönderdiği Mektub

Derleyen :Cengiz Gündoğdu , Yrd. Doç.Dr. Atatürk Ü. İlahiyat Fakültesi

Ekrem Özer Bey'in hususi kütüphanesinde bulunan bu mektup, Mehmed Refik tarafından istinsah edilmiştir. İstinsah tarihi belli olmayan bu mektup, Mehmed Gülşen Efendi tarafından hazırlanan Külliyat-ı Hazret-i Hüdayî (İstanbul Bahriye Matbaası, 1338, 1340) içinde basılmıştır. Yazma bir nüshası da H Selimağa-Hüdayi 269/ 4 'tedir.Aziz Mahmud Hüdayî oldukça muhtasar ve özlü olarak yazmış olduğu bu mektupta şu meseleleri cevaplandırmıştır:

1.Mürşidin sohbetine iştirak müyesser olmayan talib-i Hakk ne yapmalıdır?

2. Ehl-i tarik hangi ay ve günlerde oruçlu bulunmalıdır?

3. Tarik-i halvet ve celvetin farkı nedir?

4.Kişi kendi nefsini ıslah etmeden başkasının ıslahına mübaşeret edebilir mi?

5. Lisan ile zikirde sağa ve sola hareket etmenin hikmeti nedir?

Hüdayî'nin özellikle tevhidin sırrına ermek için müridin gücü nisbetinde şeriat ve tarikatın düsturlarına riayet edip, zikrullahla meşgul olması ve bu uğurda samimi davranmasını tavsiye ettiği mektubunun incelediğimiz metni şöyledir:

***************

Tari'kat-ı 'Aliye-i Celvetiye pîri Üsküdarî Azîz Mahmud Hüdayî Efendi (K.S.) Hazretlerinin kendi bendegânından Belgıradî Ali Efendiye irsal buyurdukları mektub-i şerif-i kudsiyet-elifdir.

Ba'des-selam inha ve i'lam olunur ki, tarik-i Hakk e'azz-i turuk ve e'azz-i sübül olmağın, salike bir mürşid-i kamile vasıl olmak elbette lazım ve mühimdir Mücerred akıl ve kütüb ve resail kifayet etmez. Amma sohbet-i mürşid-i kamil müyesser olmazsa talib-i Hakk, her gün yüz istiğfar yani, Estağfirullah el- 'Azîm demek ve yedi yüz Kelime-i tevhi'd ve a'kab salavat-ı hamsede kırk kerre tasliye yani Allahümme salli 'ala seyyidina Muhammedin ve 'ala alihi' ve sahbihi' ve sellim diyerek kemal-i ihlas ve huzûr-i kalb ve teveccüh-i tam ile Resulullah'a salat ve selam getirmek ve iki rek'at salat-ı işrak ve altı rek'at salat-ı duha ve on iki rek'at salat-ı teheccüd kılmak gerektir.

“Kuran’dan kolayınıza geleni okuyun.” Müzzemmil 73/20 muktezasınca ayât-ı Kur'aniyye'den her ne kıra'at iderse caizdir. Cidd ü ihtimam ve teveccüh-i tam ile olmaktır.

Ve ehl-i tarikat mah-ı Receb ve mah-ı Şa'ban ve mah-ı Ramazan saim olub, altı gün Şevvaı'den Ramazan-ı şerife ilhak iderler.

Resulullah (s.a.v.) ded ki: “Her kim Ramazan orucunu tutar, sonra da Şevval'den altı gün ilave ederse bütün ,seneyi oruçlu geçirmiş gibi olur. "

Ve dahi aşr-ı Muharrem ve aşr-ı Rebiülevvel ve aşr-ı Zilhicce saim olurlar. Ve dahi haftada isneyn ve hamis –Pazartesi ve Perşembe- günleri saim olurlar. Hazret-i Resul (s.a.v.) bu günlerde saim olurlar idi. ''Niçün saim olursunuz ya Resulullah?'' deyu sual eylediler; ''Yevmü'l-isteyn viladetim günidir, riayet iderim, yevm-i hamis 'arz-ı a'mâl günidir, 0l gün bir 'amel-i salih üzre olmak isterim ,, buyurmuşlardır.”

Tarik-i halvet ve celvetten sual olunmuş, iki tarik bile Hakk'a giden yoldur. Hacc-ı su'ride huccac bahrdan ve bazı huccac berrden gittikleri gibi nihayet ehl-i halvet tarik-i esmadan giderler. Usul-i esma on ikidir. Anın ehli azdır. Fi zemanina yedinci isme vasıl olanı kamil kıyas idüb hilafet virirler. Ehl-i celvet tevhid ve riyazet ve mücahede ile süluk iderler.

Allahu Te'ala : “Bizim uğrumuzda cihad edenleri elbette kendi yollarımıza eriştireceğiz.” Kur’an, Ankebut, 29/69 buyurmuştur.

Tarik-i mücahede tarik-i sahabedir (Rıdvahullahi te'ala aleyhim ecma'in) İki tarik ehli ile bu fakir sohbet itmiş idim. Tarikımız halvet ve celveti cami'dir. Pes talib-i sadıka vasiyetdir ki, ruz u şeb Tevhid-i Şerif'le iştiğal ve bab-ı zikirde ihtimam ve Hakk'a hicab olan nefs-i emmarenin ahlak-ı mezmumesini mücahede ile ref'a ikdam ide.

Allahu Te'ala: “Nefsini kötülüklerden arındıran kurtuluşa ermiş ,onu kötülüklere gömen de ziyan etmiştir.” Kur’an, Şems, 91/9-10 buyurmuştur.

Islah-ı nefs ehemm-i mühimmatdandır. Kişi kendi nefsini ıslah itmeden ğayrın ıslahına mübaşeret 'ayn-ı gafletdir. Ve tarikata alim olmayan rehnüma olmak 'ayn-ı cehalettir. İmdi ri'ayet-i şeri'at-ı şerif ile ta'mir ve tarikat-ı meşayih-i 'izam ile batının tenvir ide.

“Bilsin ki insan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur.” Kur’an, Necm,53/39.

'Alem-i dünyada iken Tevhid-i Şerif nuruna Vusula kasd ide. 'Umum ehlinin tevhidi, 'ilm-i tevhiddir. Husus ehlinin tevhidi, 'ayn-ı tevhiddir. 'Ayn-ı tevhid üç mertebedir Tevhid-i ef'al, tevhid-i sıfat, tevhid-i zatdır. Bu meratibe vusul sohbet-i kamil ve mürşide vusul ile olur. Hele talib, 'ala kaderi't-taka şeriatı ve tarikatı riayet ve zikrullahla iştiğal ile kemal-i sa'y ve cidd üzere ola.

Her kim taleb eder ve talebinde ısrar ederse onu bulur, her kim de bir kapıyı çalar ve çalmakta ısrar ederse o kapıdan girer.” deyu buyurulmuştur.

Zikr-i lisanîde yemîn ve şimale hareketi, Ashâb-ı Kehf hakkında : ..Onları sağa ve sola çevirdik..” Kur’an,Kehf, 18/18 ayet-i kerimesinden ahz itmişlerdir.Muvahhid, tevhid-i şerifi, nefyi sağ câbine ve isbatı sol cânibine ide.Ve âmme-i mü’minîne vasiyyetdir ki, şerîat-ı mutahharraya ri’ayetde ihtimâm ideler.Zira zulmet ve şirketten ve bahr-i hayretden halâs, nûr-ı keşfledir, yâhûd şerîatladır, vesselam.

                                       el-Fakir Mahmûd

***********************************

Tasavvuf Dergisi, Sayı: 3 Nisan-2000 Sahife:82-84

 

AZÎZ   MAHMÛD    HÜDÂYÎ [Kaddesallahu Sırrahulaziz]'in HAYATI