|
|
|
TASAVVUF
ve SUFİLER *** Görülen Lüzum Üzerine Divan-ı Hikmet ile İlgili Zorunlu Bir Açıklama Websitemizde yayınlanan Hoca Ahmed Yesevi hakkındaki inceleme ve Ahmed Yesevi’ye ait Divan-ı Hikmet’teki şiirlerin özgün metni ve Türkiye Türkçesi’ne aktarım metinleri eser sahibi Dr. Hayati Bice’nin özel izni ile sitemize konmuştur. Bu yazılı materyallerin her türlü telif hakkı yayınlanmak üzere Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları’na devredilmiş olup bilimsel araştırmalar dışında kısmen ve hiçbir şekilde tamamen kopyalanması-yayını yasaktır. Özellikle bu metinlerin kitap şeklinde yayınlanması halinde her türlü hukuki takip yapılacaktır. Websitelerinde bu materyallere yer vermek isteyen webmasterların hayatibice@yahoo.com adresinden izin istemeleri ve yaptıkları her alıntıda websitemizi referans olarak göstermeleri önemle rica olunur. |
|
Ana Sayfa Editörden Kavramlar Kişilikler Güncel Kütüphane Linkler Fotoğraflar ZiyaretçiDefteri İstatistikler
|
HOCA AHMED
YESEVİ
DİVAN-I
HİKMET
[
TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE TERCÜMESİ ]
[
1-10.Hikmetler ]
HİKMET-1 Bismillah deyip beyan ederek hikmet söyleyip Taleb edenlere inci, cevher saçtım ben işte. Riyazeti sıkı çekip, kanlar yutup "İkinci defter" sözlerini açtım ben işte. Sözü söyledim, her kim olsa cemale talip Canı cana bağlayıp, damarı ekleyip, Garip, yetim, fakirlerin gönlünû okşayıp Gönlü kırık olmayan kişilerden kaçtım ben işte. Nerde görsen gönlü kırık, merhem ol Öyle mazlum yolda kalsa, yoldaşı ol Mahşer günü dergahına yakın ol Ben-benlik güden kişilerden kaçtım ben işte. Garip, fakir, yetimleri Rasul sordu O gece Mirac'a çıkıp Hakk cemalini gördü Geri gelip indiğinde fakirlerin halini sordu Gariplerin izini arayıp indim ben işte. Ümmet olsan, gariplere uyar ol Ayet ve hadisi her kim dese, duyar ol Rızk, nasip her ne verse, tok gözlü ol Tok gözlü olup şevk şarabını içtim ben işte. Medine’ye Rasul varıp oldu garip Gariplikte sıkıntı çekip oldu sevgili Cefa çekip Yaradan'a oldu yakın Garip olup menzillerden geçtim ben işte. Akıllı isen, gariplerin gönlünü avla Mustafa gibi ili gezip yetim ara Dünyaya tapan soysuzlardan yüzünü çevir Yüz çevirerek derya olup taştım ben işte. Aşk kapısını Mevlâm açınca bana değdi Toprak eyleyip "Hazır ol!" deyip boynumu eğdi Yağmur gibi melâmetin oku değdi Ok saplanıp yürek, bağrımı deştim ben işte. Gönlûm katı, dilim acı, özüm zalim Kur'an okuyup amel kılmıyor sahte alim Garip canımı harcayayım, yoktur malım; Haktan korkup ateşe düşmeden piştim ben işte. Altmış üçe yaşım ulaştı, geçtim gafil; Hakk emrini sıkı tutmadım, kendim cahil; Oruç, namaz kazaya bırakıp oldum ergin; Kötüyû izleyip iyilerden geçtim ben işte. Vah ne yazık, sevgi kadehini içmeden, Çoluk-çocuk, ev-barktan tam geçmeden Suç ve isyan dûğümünü burada çözmeden Şeytan galip, can verirkende şaştım ben işte. İmanıma çengel vurup kıldı gamlı, Mürşid-i kamil Hazır ol!" deyip saçtı koku Lânetli şeytan benden kaçıp korkusuz gitti kirli Allah'a hamd olsun, iman nuru açtım ben işte. Mürşid-i kamil hizmetinde gidip yürüdüm; Hizmet kılıp göz yummadan hazır durdum; Yardım etti, Şeytanı kovalayıp sûrdüm; Ondan sonra kanat çırpıp uçtum ben işte. Garip, fakir, yetimleri sevindiresin; Parçalayıp aziz canını eyle kurban; Yiyecek bulsan, canın ile misafir Hak'tan işitip bu sözleri dedim ben işte. Garip, fakir, yetimleri her kim sorar, Râzı olur o kulundan Allah. Ey habersiz, sen bir sebep, kendisi saklar; Hak Mustafa öğüdünü işitip dedim ben işte. Yedi yaşta Arslan Baba ya verdim selâm; "Hak Mustafa emanetini eyleyin armağan" İşte o zamanda binbir zikrini eyledim tamam Nefsim ölüp lâ-mekâna yükseldim ben işte. Hurma verip, başımı okşayıp nazar eyledi Bir fırsatta âhirete doğru sefer eyledi "Elveda" deyip bu âlemden göç eyledi Medreseye varıp, kaynayıp coşup taştım ben işte. Sünnet imiş, kâfir de olsa, verme zarar Gönlü katı, gönül inciticiden Allah şikayetçi ; Allah şahid, öyle kula "Siccin" hazır Bilgelerden işitip bu sözü söyledim ben işte. Sünnetlerini sıkı tutup ümmet oldum: Yer altına yalnız girip nura doldum; Hakk'a tapanlar makamına mahrem oldum, Bâtın mızrağı ile nefsi deştim ben işte. Nefsim beni yoldan çıkarıp hakir eyledi Çırpındırıp halka ağlamaklı eyledi Zikr söyletmeyip şeytan ile dost eyledi; Hazırsın deyip nefs başını deldim ben işte. Kul Hoca Ahmed, gaflet ile ömrün geçti; Vah ne hasret, gözden, dizden kuvvet gitti; Vah ne yazık, pişmanlığın vakti yetişti; Amel kılmadan kervan olup göçtüm ben işte. HİKMET-2 Ey dostlar, kulak verin söylediğime, Ne sebepten altmış üçte girdim yere? Mirâc sırasında Hakk Mustafa ruhumu gördü,O sebepten altmış üçte girdim yere. Hakk Mustafa Cebrâil'den eyledi sual "Bu nasıl ruh, bedene girmeden buldu kemal?" Gözü yaşlı, halkın başçısı, bedeni hilal; O sebepten altmış üçte girdim yere. Cebrail dedi: "Ümmet işi size tam hak Göğe çıkıp meleklerden alır ders Feryadına feryad eder yedi kat gök... " O sebepten altmış üçte girdim yere Önce "Elestû birabbikum?" dedi bil Hakk "Kalu bela" dedi ruhum, aldı ders Hakk Mustafa oğul" dedi bilin mutlak O sebepten altmış üçte girdim yere "Evladım" deyip Hakk Mustafa eyledi kelam Ondan sonra bütün ruhlar eyledi selâm Rahmet denizi dolup taş, diye yetişti haber O sebepten altmış üçte girdim yere. Rahim içinde belirdim, ses geldi; "Zikir söyle!" dedi, organlarım titreyiverdi Ruhum girdi, kemiklerim Allah" dedi; O sebepten altmış üçte girdim yere. Dört yüz yıldan sonra çıkıp ümmet olacak Nice yıllar dolaşıp halka yol gösterecek On dört bin alimler hizmet eyleyecek O sebepten altmış üçte girdim yere. Dokuz ay ve dokuz günde yere düştüm; Dokuz saat duramadım, göğe uçtum; Arş ve Kürsü derecesini varıp kucakladım; O sebepten altmış üçte girdim yere. "İnna fetehna... "yı okuyup anlam sordum; Işık saldı, kendimden geçip cemal gördüm; Hocam vurup "Sus'" dedi, bakıp durdum; Yaşımı saçıp, çâresiz olup durdum ben işte. "Ey cahil, gerçek bu!" diye söyledi, bildim; Ondan sonra çöller gezip Hakk'ı sordum; Nasip etti, şeytanı tutup bindim; Kararlı olup, belini basıp ezdim ben işte. Zikrini tamam eyleyip döndüm divaneye; Hakk'tan başka birşey demeyip bilmeyene Mumunu arayıp çırak girdim pervaneye; Kor ateş olup, kavrulup yanıp söndüm ben işte. Nam ve nişan hiç kalmadı, "Lâ... -La..." oldum; Allah zikrini diye diye "...illâ..." oldum; Halis olup, muhlis olup "...lillah" oldum; "Fena-fillah" makamına geçtim ben işte.
Arş üstünde namaz kılıp dizimi büktüm; Dileğimi deyip, Hakkâ bakıp yaşımı döktüm; Yalancı âşık, sahte sufi gördüm, kötüledim O sebepten altmış ûçte girdim yere. Candan geçmeden "Hû Hû" demenin hepsi yalan; Bu arsızdan sormayın sual, yolda kalan; Hakk'ı bulanın özü gizli, sözü gizli O sebepten altmış üçte girdim yere. Bir yaşımda ruhlar bana pay verdi; İki yaşta peygamberler gelip gördü; Üç yaşımda Kırklar gelip halimi sordu; O sebepten altmış üçte girdim yere. Dört yaşımda Hakk Mustafa verdi hurma. Yol gösterdim, yola girdi, nice günahkar Nereye varsam Hızır Baba'm bana yoldaş O sebepten altmış üçte girdim yere. Beş yaşımda belimi bağlayıp ibadet eyledim Nafile oruç tutup âdet eyledim Gece gundüz zikrini deyip rahat eyledim O sebepten altmış üçte girdim yere. Altı yaşta durmadan kaçtım insanlardan Göğe çıkıp ders öğrendim meleklerden; İlgimi kesip bütün tanıdık bağlardan; O sebepten altmış üçte girdim yere. Yedi yaşta Arslan Baba'm arayıp buldu; Her sırrı görüp perde ile sarıp kapadı Allah'a hamd olsun, gördüm" dedi, izimi öptü; O sebepten altmış üçte girdim yere. Azrail gelip Arslan Baba'mın canını aldı; Huriler gelip ipek kumaştan kefen eyledi Yetmişbin melekler toplanıp geldi; O sebepten altmış üçte girdim yere. Namazını kılıp yerden kaldırdılar Bir anda cennet içine ulaştırdılar, Ruhunu alıp "İlliyyin" cennetine girdirdiler O sebepten altmış üçte girdim yere. Allah, Allah yer altında vatan eyledi Münker-Nekir "Men rabbük?" deyip soru sordu; Arslan Baba'm İslâm'ından beyan eyledi O sebepten altmış üçte girdim yere. Akıllı isen, erenlere hizmet eyle Emr-i mâruf kılanları aziz eyle Nehy-i münker kılanları hürmetli eyle O sebepten altmış üçte girdim yere. Sekizimde sekiz yandan yol açıldı; "Hikmet söyle!" diye, başlarıma nur saçıldı; Allah'a hamd olsun, Pir-i kamil mey içirdi; O sebepten altmış üçte girdim yere. Pir-i kamil Hakk Mustafa, şüphesiz bilin; Nereye varsan, vasfını söyleyip saygı gösterin Salât-selâm deyip Mustafa ya ümmet olun; O sebepten altmış üçte girdim yere. Dokuzumda dolanmadım doğru yola; Teberrük deyip alıp yürüdü elden ele; Sevinmedim bu sözlere kaçtım çöle; O sebepten altmış üçte girdim yere. On yaşında delikanlı oldun Kul Hoca Ahmed; Hocalığa bina koyup, eylemeden ibadet; Hocayım, deyip yolda kalsan, vay ne hasret O sebepten altmış üçte girdim yere.
HİKMET-3 Her sabah vakti ses geldi kulağıma Zikr söyle!" dedi, zikrini söyleyip yürüdüm ben işte. Aşıksızları gördüm ise, yolda kaldı; O sebepten aşk dükkanını kurdum ben işte. Onbirimde rahmet deryası dolup taştı; "Allah!" dedim, şeytan benden uzak kaçtı; Hay u heves, ben-bencillik durmayıp göçtü; On ikide bu sırları gördüm ben işte. Onüçümde nefsani arzuları ele aldım Nefs başına yüz bin bela sarıp saldım; Kibirlenmeyi ayak altında basıp aldım; Ondördümde toprak gibi oldum ben işte. On beşimde huri ve gılman karşı geldi; Başını eğip, el bağlayıp saygı gösterdi Firdevs adlı cennetinden haberci geldi; Cemali için hepsini terkettim ben işte. Onaltımda bütün ruhlar pay verdi; "Hay hay size müberek olsun"deyip Adem geldi; "Evladım!" deyip, boynuma sarılıp gönlümü aldı; On yedimde Türkistan da durdum ben işte. Onsekizde Kırklar ile şarap içtim; Zikrini söyleyip, hazır durup göğsümü deştim; Nasip kıldı, cennet gezip huriler kucakladım; Hakk Mustafa cemallerini gördüm ben işte. Ondokuzda yetmiş makam açığa çıkarıldı Zikrini söyleyip, iç ve dışım temizlendi; Nereye varsam, Hızır Baba'm hazır oldu; Gavslargavsı mey içirdi, doydum ben işte. Yaşım yetti yirmiye, geçtim makam Allah'a hamd olsun, pir hizmetini eyledim tamam Dünyadaki kurt ve kuşlar eyledi selâm O sebepten Hakk'a yakın oldum ben işte. Mümin değil, hikmet işitip ağlamıyor; Erenlerin söylediği sözü dinlemiyor Ayet hâdis, Kur'ân'ı anlamıyor Bu rivayeti Arş üstünde gördüm ben işte. Rivayeti görüp Hakk'la söyleştim ben; Yüz bin türlü meleklere yüzleştim ben; O sebepten Hakk'ı söyleyip izleştim ben Can ve gönlümü O'na feda kıldım ben işte. Kul Hoca Ahmed yaşın ulaştı yirmi bire Neyleyeceksin, günahların dağdan ağır; Kıyamet günü gazap eylese, Rabbim Kadir; Ey dostlar, nasıl cevap söyleyim ben işte.
HİKMET-4 Hoş gâipten kulağıma ilham geldi; O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Bütün ulular toplanıp gelip armağan verdi; O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Ben yirmiiki yaşta fâni oldum; Merhem olup gerçek dertliye deva oldum; Sahte âşık-gerçek aşığa tanık oldum; O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Ey dostlar, yaşım yetti yirmiüçe Yalan dava, ibadetlerim tamamı boş Kıyamet günü neyleyim çıplak, şaşı O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Ben yirmidörde girdim, Hakk'tan uzak Ahirete varır olsam, hani hazırlık Öldüğümde toplanıp vurun yüz bin sopa O sebepten Hakk’a sığınıp geldim ben işte. Cenazemin arkasından taşlar atın; Ayağımdan tufup sürüyerek kabre götürün "Hakk'a kulluk kılmadın"deyip çekiştirip tepin O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Günah ile yaşım yetti yirmi beşe Sübhan Rabbim, zikr öğretip göğsümü deş; Göğsümdeki düğümleri sen kendin çöz; O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Ben yirmialtı yaşta sevda eyledim Mansur gibi cemal için kavga eyledim Pirsiz yürüyüp dert ve sıkıntı peyda eyledim O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Ben yirmiyedi yaşta Pir'i buldum; Her ne gördüm perde ile sırrı örttüm Eşiğine yaslanarak izini öptüm; O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Ben yirmisekiz yaşta âşık oldum Gece yatmayıp, mihnet çekip sâdık oldum; Ondan sonra dergâhına lâyık oldum; O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Yirmidokuz yaşa girdim, halim harab Aşk yolunda olamadım misali toprak Halim harab bağrım kebab, gözüm dolu yaş O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Otuz yaşta odun eyleyip yandırdılar Bütün ulular toplanıp dünyayı bıraktırdılar Vurup, çekiştirip dünya derdini bıraktırdılar O sebepten Hakk'a sığınıp geldim ben işte. Kul Hoca Ahmed dünyayı bıraksan, işin biter Göğsündeki çıkan âhın Arş'a yeter; Can verirken Hakk Mustafa elini tutar O sebepten Hakk’a sığınıp geldim ben işte.
HİKMET-5 Birdenbire durduğum yerde bütün ulular Hakk aşkını gönlüm içine saldı dostlar Hızır Babam hazır olup lutfederek Yardım edip, elim tutup aldı dostlar Otuz birde Hızır Baba'm mey içirdi; Vücudumdan şeytanı temiz kaçırdı; Sevdalandım, günahlarımı Hakk affetti Ondan sonra Hakk yoluna saldı dostlar. Otuziki yaşda ulaştı Hakk’tan ferman: Kulluğa kabul eyledim, olma mahzun Can verirken vereyim sana iman nuru" Garip canım mutlu olup güldü dostlar. Hâlıkımdan haber erişti, şükreden oldum; Her kim çekiştirdi, belki tepdi, sabreden oldum; Bu âlemde hiç uyumayıp hazır oldum; Hayuheves, ben-bencillik gitti dostlar. Otuzüçte saki olup mey paylaştırdım Şarap kadehini ele alıp doyasıya içtim; Ordu hazırlayıp şeytan ile ben vuruştum Allah'a hamd olsun, iki nefsim öldü dostlar. Otuzdörtte âlim olup bilge oldum; Hikmet söyle!" dedi Rabbim, söyler oldum; Kırklar ile şarap içtim, yoldaş oldum; İç ve dışım Hakk nuruna doldu dostlar. Otuzbeşte mescide girip devran sürdüm İsteklilere aşk dükkanını dopdolu kurdum; Eğri yola her kim girdi, çekiştirdim, vurdum; Aşıklara Hakk'tan müjde ulaştı dostlar. Otuzaltı yaşta oldum kemal sahibi Hakk Mustafa gösterdiler bana cemal; O sebepten göıüm yaşlı, bedenim bükük Aşk hançeri yürek-bağrımı dildi dostlar. Otuzyedi yaşa girdim, uyanmadım; İnsaf kılıp Allah'â doğru yola koyulmadım Seher vakti ağlayarak inlemedim; Tevbe ettim, Rabbim kabul eyledi dostlar. Otuzsekiz yaşa girdim, ömrüm geçti; Ağlamayım mı, öleceğim vaktim yakınlaştı; Ecel gelip kadehini bana tuttu; Bilmeden kaldım, ömrüm sonu oldu dostlaı. Otuzdokuz yaşa girdim, kıldım hasret; Vah ne yazık, geçti ömrüm, hani ibadet İbadet edenler Hakk karşısında hoş mutlulukta Kızıl yüzüm ibadet eylemeyip soldu dostlar. Saç sakalım hep ağardı, gönlüm kara Mahşer günü rahmet etmesen, halim perişan Sana açıktır, amelsizim, çoktur günah; Bütün melekler günahlarımı bildi dostlar. Pir-i kamil içkisinden damla tattım; Yol bulayım deyip başım ile geceleri dondum Allah'a hamd olsun, lutf eyledi, nura battım; Gönül kuşu Lâmekan'a ulaştı dostlar. Kıyametin şiddetinden aklım şaşkın Gönlüm korkmuş, canım yorgun, evim yıkık Sırat adlı köprüsünden gönlüm paramparça Aklım gidip, deli olup kaldım dostlar. Kul Hoca Ahmed, kırka girdin nefsini kır; Burada ağlayıp âhirette ol tertemiz İman postu şeriattir, aslı tarikat Tarikata giren Hakk'tan pay aldı dostlar.
HİKMET-6 Yâ İlahım, hamdın ile hikmet söyledim; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Tevbe kılıp günahımdan korkup döndüm; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırkbirimde ihlas eyledim, yol bulayım deyip Erenlerden gördüğüm her sırrı ben örteyim deyip Pir-i kamil izini alıp ben öpeyim deyip Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırkikimde istekli olup yola girdim; İhlas eyleyip yalnız Hakk'a gönül verdim; Arş, Kürsü, Levh'ten geçip Kalem'i gezdim; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırküçümde Hakk'ı arayıp feryad eyledim Gözyaşımı akıtarak pınar eyledim Kırlarda gezip kendimi divane eyledim; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırkdördümde muhabbetni pazarında, Yakamı tutup, ağlayıp yürüdüm gül bahçesinde Mansur gibi başımı verip aşk dârağacında; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırkbeşimde Sen'den hâcet dileyip geldim; Tevbe eyledim her iş yaptım hata eyledim Yâ İlâhım, rahmetini ulu bildim; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırkaltımda zevk ve şevkim dolup taştı; Rahmetinden damla damladı, Şeytan kaçtı Hakk'tan ilham arkadaş olup, kapısını açtı; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırkyedimde yedi yönden ilham ulaştı Sâki olup şarap kadehini Rabbim tuttu Şeytan gelip nefs ve hevayı kendisi yuttu Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırksekizde aziz candan,sikayetçi oldum; Günah derdi sakat kıldı hasta oldum O sebepten Hakk'tan korkup uyumaz oldum Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kırkdokuzda aşkın düştü, tutuşup yandım Mansur gibi eş ve dosttan kaçıp kayboldum Türlü türlü cefa değdi, boyun eğdim Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Elli yaşta "Erim"dedim, amelim zayıf; Kan dökmedim gözlerimden, bağrımı ezip; Nefsim için yürür idim, it gibi gezip; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana. Kul Hoca Ahmed, er olmasan, ölmek iyi; Kızıl yüzünün kara yerde solması iyi; Toprak gibi yer altında olman iyi; Zâtı ulu Rabbim, sığınıp geldim sana.
HİKMET-7 "Kul Hüvallâh, sübhânallâh"ı vird eylesem Bir ve Var'ım cemalini görür müyûm? Baştan ayağa hasretinde feryad eylesem, Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm ? Ellibirde çöller gezip otlar yedim; Dağlara çıkıp, tâat kılıp gözümü oydum; Cemalini göremedim, candan doydum; Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm ? Elliiki yaşta geçtim ev-barktan; Ev-barkım ne görüne belki candan; Baştan geçtim, candan geçtim, hem imandan; Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm ? Elliüçte vahdet şarabından nasip eyledi; Yoldan azan günahkar idim, yola saldı; "Allah" dedim, "Lebbeyk!" diyerek elimi aldı Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm ? Ellidörtte bedenlerimi ağlar eyledim Mârifetin meydanında dolandım İsmâil gibi aziz canımı kurban eyledim Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Ellibeşte cemal için dilenci oldum Kavruldum, yandım, gül gibi ta ki yok oldum Allah'â hamdolsun cemal arayıp eda oldum Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Ellialtı yaşa ulaştı dertli başım Tevbe eyledim, akar mı ki gözden yaşım; Erenlerden nasip almadan taş gönülüm Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Elliyedi yaşta ömrüm yel gibi geçti Ey dostlar, amelsizim, başım kurudu Allah â hamd olsun, pir-i kamil elimi tuttu Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Ellisekiz yaşa girdim, ben habersiz Kahhar Malik'im nefsimi eyle zir ü zeber Himmet versen, kötü nefsime vursam teber Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Ellidokuz yaşa ulaştım, feryad ve figan Can verirken cananımı akla, getirmedim Ne yüz ile sana söyleyeyim, eyle azâd; Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Gözümü yumup tâ açınca erişti altmış Bel bağlayıp ben eylemedim bir iyi iş; Gece gündüz gamsız yürüdüm ben, yaz ve kış; Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Altmışbirde pişmanım günahımdan Ey dostlar, çok korkuyorum İlah'ımdan; Candan geçip kurtuluş dileyim Allah'ımdan Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Altmışiki yaşta Allah ışık saldı; Baştan ayağa gafletlerim yok eyledi Canım, gönlüm, aklım, şuurum "Allah!" dedi Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm? Altmışüçte çağrı geldi; "Kul yere gir!.." Hem canınım, cananınım, canını ver ‘Hu’ kılıcını ele alıp nefsini kır Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm ? Kul Hoca Ahmed, nefsi teptim, nefsi teptim; Ondan sonra cananımı arayıp buldum; Ölmeden önce can vermenin derdini çektim Bir ve Var'ım, cemalini görür müyüm ?
HİKMET-8 Sabah erken pazartesi günü yere girdim Mustafa ya matem tutup girdim ben işte Altmışüçte sünnet dedi işitip bildim Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Yer üstünde dostlarım matem tuttu Bütün alem "Sultanım"deyip nara çekti Hakk'ı bulan gerçek sufiler kanlar yuttu Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte “Elveda” deyip yer altına adım koydum Aydın dünyayı haram kılıp Hakk’ı sevdim Zikrini söyleyip yalnız olup yalnız yandım Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte "Taha" okuyup akşam ve geceler kaim oldum Gece namaz gündüzleri oruçlu oldum Bu hal ile yer altında daim oldum Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Altmış gece altmış gündüz bir kez yemek Tan atana kadar namaz kılıp bir kez selam Altmışüçte oldu ömrüm sonunda tamam Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Hakk Mustafa ruhu gelip oldu imam Bütün varlık yer altında oldu köle Çok ağladım Hakk Mustafa verdi müjde Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Mirac gecesi "Gözümün nuru evlad... "dedi Elimi tutup "Ümmetimsin ümmet" dedi "Sünnetimi sıkı tutasın gönüldaşım"dedi Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte "Kıyamette yol kaybedersen yola salayım ‘Muhammed’ deyip susamış olsan elini tutayım Evladım deyip elini tutup cennete girdireyim..." Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Ey dostlar bu sözü işitip şevkim arttı "Ümmet" dedi, iç ve dışım nura battı Nurunu salıp cemalini Hakk gösterdi Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Cemalini görüp ruhum uçup arşa kondu Musa gibi varlığım tutuştu yandı Mecnun gibi eş ve dosttan kaçıp saklandı Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Yer altında eziyet çektim çok zorluk Döşek yastık taştan yapıp çektim sıkıntı Ey dostlar bu dünyada yok dinlenmek Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Ta zorluk çekmedikçe vuslatı nerede?.. Hizmet kılmadan hal derdi olmaz peyda Can ve gönlünü kılmadıkça Hakk'a tutkulu Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Yer altına girdim ise kendimden geçtim Gözümü açınca Mustafa'yı hazır gördüm İsyan ve cefa eden ümmetlerin halini sordum Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte "Ey evlad benden sorsan hani ümmet," "Ümmet" dedi göğsüm dolarak hasret yarası "Ümmet için çok çekiyorum Hak'dan külfet" Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Ümmetlerimin günahlarını her Cum'â affet Alıp geleyim ya Muhammed sen bunu ayır Ta ki ağlayıp secde eyleyim Tanrı ya affet Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Her Cum'a affet ümmetlerin günahını Alıp geleyim ya Muhammed gör bunu Ümmetlerin neler kılar Ahmed senin Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Ben melekten utanç duyarım ey ümmetim Yaratan'dan korkmaz mısın düşük himmetim Gece yatmadan ibadet etsen hoş devletim Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Yer altına girdim dostlar iradesiz "Amin" deyiniz âl, ashab ve çehar-yar Ümmetlerin suçunu bağışla Allah'ım Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte Kul Hoca Ahmed ben ikinci defteri söyledim İki alem eğlencelerini meye sattım Ölmeden önce can acısının zehrini tattım Mustafa'ya matem tutup girdim ben işte
HİKMET-9 Ey dostlar hasb-i halimi söyleyeyim Ne sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Gerçek dertliye bu sözümü bildireyim O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Kabir içinde gece-gündüz ibadet eyledim Nafile namaz kılıp adet eyledim Her ne cefa gelse ona dayandım O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Kabir içinde Mustafa'yı hazır gördüm Selam verip edep ile şaşırıp kaldım Asi-cafi ümmetlerinin halini sordum O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Kabre girmek Rasulullah sünnetleri İbadet eylemek Hakk Rasulû'nün adetleri Gariplere rahmet eylemek şefkatleri O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Ümmet olsan gece-gündüz dinmeden ağla Bağrın pişip ciğerini deşip yürek dağla Ecel gelse mertler gibi belini bağla O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Bir gün senin ömrünün yaprağı sararınca Ecel gelmeden tevbe eyle ey cahil Meğer sana rahmet eyleye Azim Yezdan O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Gerçek dertlinin işidir söz ve icraat Gözyaşıdır Hakk karşısında niyaz armağanı Gece-gündüz dinmeden oruç, namaz kıl O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Ey evlad ümmetlerin derdi örter Yanlış, noksan günahları dağdan artar Dini bırakıp dünya malını kendine çeker O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim Kul Hoca Ahmed tekbir deyip sohbete başla Hay u heves, ben-benliği uzağa gönder Seherlerde dört dövünüp dinmeden çalış O sebepten Hakk'tan korkup kabre girdim
HİKMET-10 Hakk Teala fazlı ile ferman eyledi İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Altmış üç yaşta sünnetlerini sıkı tutup İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Yer üstünde ölmeden önce diri öldüm Altmış üç yaşta sünnet dedi işitip bildim Yer altında canım ile kulluk eyledim İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Erenlerden feyz ve fetih alamadım Yüzyirmibeş yaşa girdim bilemedim Hakk Teala'ya ibadelerini kılamadım İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Olur muyum Muhammed'in has ümmeti Ümmet dese asilerin hoş devleti Baldan tatlıdır bana bu mihneti İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Bizler için canlar çekti o Muhammed Ümmet olsan gam yemezsin sahte ümmet Gece gündüz elde ettikleri yeme-içme ve işret İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Elli yaşda ses geldi ölmek kolay Şartı odur sende olsan iman nuru Sabahla gitsen cemaline eyler konuk İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Ey müminler bu dünyanın sonu yok Doğru bilirsen asla bunun yalanı yok Kim bilmese vallahi onun imanı yok İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Aslım toprak, neslim toprak, herşeyden aciz Basıp geçsen kirli cismin kılacağı ar Kim ar etse şeytan kavmi havası var İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Gerçek zakire Allah kendi eyledi rahmet Sabahla varsa cennet içinde verir hilat Mahşer günü cemal görüp sorunca devlet İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Kul olsan sıkıntı çek gafil insan Akıllı isen ganimetdir sana şu dem Emanetdir aziz canın yürüme gamsız İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Altmışüç yaşta sünnet oldu yere girmek Resul için iki alem berbat edivermek Aşıkların sünnetidir diri ölmek İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Ümmet olsan işitip canını vermez misin? Mustafa'ya canını kurban eylemez misin? Can ne olacak, imanını vermez misin? İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed Kul Hoca Ahmed altmışüç yaşta gaib oldu Edebi koruyup Mustafa'ya naib oldu Sultan oldu, sıkıntı çekip tayyib oldu İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed
*** Görülen Lüzum Üzerine Divan-ı Hikmet ile İlgili Zorunlu Bir Açıklama Websitemizde yayınlanan Hoca Ahmed Yesevi hakkındaki inceleme ve Ahmed Yesevi’ye ait Divan-ı Hikmet’teki şiirlerin özgün metni ve Türkiye Türkçesi’ne aktarım metinleri eser sahibi Dr. Hayati Bice’nin özel izni ile sitemize konmuştur. Bu yazılı materyallerin her türlü telif hakkı yayınlanmak üzere Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları’na devredilmiş olup bilimsel araştırmalar dışında kısmen ve hiçbir şekilde tamamen kopyalanması-yayını yasaktır. Özellikle bu metinlerin kitap şeklinde yayınlanması halinde her türlü hukuki takip yapılacaktır. Websitelerinde bu materyallere yer vermek isteyen webmasterların hayatibice@yahoo.com adresinden izin istemeleri ve yaptıkları her alıntıda websitemizi referans olarak göstermeleri önemle rica olunur.
|
